Vinh Quang Shekinah Là Gì?
Từ shekinah không xuất hiện trong Kinh Thánh, nhưng khái niệm này rõ ràng có. Các Ra-bi Giu-đa đã sáng tạo ra cách diễn đạt ngoài Kinh Thánh này, một dạng của từ Hê-bê-rơ có nghĩa đen là “Ngài khiến ngự trị”, biểu thị rằng đó là sự hiện diện hoặc ngự trị thiêng liêng của Chúa Trời trên trái đất này. Shekinah được thể hiện rõ ràng khi dân Israel rời Succoth để trốn thoát khỏi Ai Cập. Tại đó, Chúa hiện ra trong một trụ mây vào ban ngày và một trụ lửa vào ban đêm: “20 Vả, chúng đi khỏi Su-cốt, đóng trại tại Ê-tam, ở cuối đầu đồng vắng. 21 Đức Giê-hô-va đi trước dân sự, ban ngày ở trong một trụ mây, để dẫn đường đi; ban đêm trong một trụ lửa, để soi sáng cho chúng, hầu cho được đi luôn ngày và đêm. 22 Ban ngày trụ mây chẳng bao giờ cách xa dân sự, trụ lửa ban đêm cũng vậy.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 13:20–22).
Đức Chúa Trời đã phán với Môi-se từ trụ mây trong Xuất Ê-díp-tô Ký 33, đảm bảo với ông rằng Ngài sẽ hiện diện với dân Y-sơ-ra-ên (câu 9). Câu 11 chép rằng Đức Chúa Trời đã phán với Môi-se “mặt đối mặt” từ trong đám mây, nhưng khi Môi-se cầu xin được thấy vinh quang của Đức Chúa Trời, Đức Chúa Trời phán với ông: “Ngươi không thể thấy mặt Ta; vì không ai thấy Ta mà còn sống” (câu 20). Vì vậy, rõ ràng là sự biểu hiện hữu hình của vinh quang Đức Chúa Trời đã bị che khuất phần nào. Khi Môi-se cầu xin được thấy vinh quang của Đức Chúa Trời, Đức Chúa Trời đã giấu Môi-se trong khe vầng đá, lấy tay che ông và đi ngang qua. Sau đó, Ngài rút tay lại, và Môi-se chỉ thấy lưng Ngài. Điều này dường như cho thấy vinh quang của Đức Chúa Trời quá vĩ đại và quyền năng đến nỗi con người không thể nhìn thấy trọn vẹn.
Sự hiện diện hữu hình của Đức Chúa Trời không chỉ được dân Y-sơ-ra-ên nhìn thấy mà còn được người Ai Cập nhìn thấy: “24 Vả, đến canh sáng, Đức Giê-hô-va ở trong lòng trụ mây và lửa, nhìn ra thấy trại quân Ê-díp-tô, bèn làm cho họ phải rối loạn. 25 Ngài tháo bánh xe của họ, khiến dẫn dắt cực nhọc. Người Ê-díp-tô bèn nói nhau rằng: Ta hãy trốn khỏi dân Y-sơ-ra-ên đi, vì Đức Giê-hô-va thế dân đó mà chiến cự cùng chúng ta.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 14:24-25). Chỉ riêng sự hiện diện của vinh quang Shekinah của Đức Chúa Trời đã đủ để thuyết phục kẻ thù của Ngài rằng liệu hồn đừng có mà chống lại Đức Chúa Trời.
Trong Tân Ước, Chúa Giê-su Christ là nơi ngự của vinh quang Đức Chúa Trời. Cô-lô-se 2:9 cho chúng ta biết rằng “Vì sự đầy dẫy của bổn tánh Đức Chúa Trời thảy đều ở trong Đấng ấy như có hình | BHĐ: Vì sự đầy trọn của thần tính hiện diện trong thân thể hữu hình của Ngài”, khiến Chúa Giê-su thốt lên với Phi-líp: “Ai đã thấy Ta tức là đã thấy Cha” (Giăng 14:9). Trong Đấng Christ, chúng ta thấy sự hiện diện hữu hình của chính Đức Chúa Trời trong Ngôi Hai của Ba Ngôi. Mặc dù vinh quang của Ngài cũng bị che khuất, Chúa Giê-su vẫn là sự hiện diện của Đức Chúa Trời trên đất. Cũng như sự Hiện Diện thiêng liêng ngự trong một căn lều tương đối đơn sơ gọi là “đền tạm” trước khi Đền Thờ Giê-ru-sa-lem được xây dựng, thì sự Hiện Diện ấy cũng ngự trong con người tương đối đơn sơ là Chúa Giê-su. “Người chẳng có vẻ đẹp cũng chẳng có sự uy nghi để chúng ta nhìn ngắm; Không có gì trong diện mạo Người khiến chúng ta ưa thích được.” (Ê-sai 53:2 BHĐ). Nhưng khi lên thiên đàng, chúng ta sẽ thấy cả Đức Chúa Con và Đức Chúa Cha trong tất cả vinh quang của họ, và Shekinah sẽ không còn bị che khuất nữa (1 Giăng 3:2 Hỡi kẻ rất yêu dấu, chính lúc bây giờ chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, còn về sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì điều đó chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vốn có thật vậy.).
Vinh quang Shekinah là gì?
Định nghĩa và nguồn gốc của thuật ngữ “Shekinah”
Thuật ngữ “Shekinah” không được tìm thấy nguyên văn trong hầu hết các bản dịch Kinh Thánh tiếng Anh, nhưng nó xuất hiện trong các tác phẩm Hê-bê-rơ cổ đại, bao gồm cả Targum, để chỉ sự hiện diện rõ ràng hoặc sự ngự trị của Chúa giữa nhân loại. Xuất phát từ gốc tiếng Hê-bê-rơ שׁכן (shakan), có nghĩa là “ngự” hoặc “cư ngụ”, từ “Shekinah” từ lâu đã được hiểu trong giới học thuật và truyền thống là biểu tượng cho vinh quang của Chúa được thể hiện rõ ràng và hữu hình. Mặc dù mang hình thức ngôn ngữ hậu Kinh Thánh, khái niệm này dựa trên nhiều đoạn Kinh Thánh mô tả sự hiện diện vinh quang của Chúa với dân Ngài.
Nền tảng Kinh Thánh về sự hiện diện của Đức Chúa Trời
Kinh Thánh giới thiệu ý tưởng về việc Đức Chúa Trời ngự giữa dân Ngài ngay từ đầu câu chuyện. Trong Xuất Ê-díp-tô Ký, Đức Giê-hô-va đã giải phóng dân Y-sơ-ra-ên khỏi ách nô lệ Ai Cập và dẫn dắt họ bằng một trụ mây ban ngày và một trụ lửa ban đêm (Xuất Ê-díp-tô Ký 13:21), tượng trưng cho sự dẫn dắt của chính Ngài. Về sau, mây và lửa trở thành một dấu hiệu sâu sắc về vinh quang vô biên của Đức Chúa Trời tràn ngập Đền Tạm:
- “Áng mây bao phủ hội mạc và sự vinh hiển của Đức Giê-hô-va đầy dẫy đền tạm Áng mây bao phủ hội mạc và sự vinh hiển của Đức Giê-hô-va đầy dẫy đền tạm.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 40:34)
Trong những đoạn văn này, mặc dù thuật ngữ “Shekinah” không được sử dụng trong văn bản tiếng Hê-bê-rơ gốc, nhưng sự biểu hiện vinh quang của Chúa dưới dạng đám mây và lửa mang theo sự hiện diện của Ngài đã gói gọn bản chất của khái niệm Shekinah.
Shekinah trong Đền tạm và Đền thờ
Từ đền tạm di động trong sa mạc đến Đền thờ Solomon ở Jerusalem, chủ đề về Đức Chúa Trời ngự giữa dân Ngài vẫn tiếp tục.
- “Khi Sa-lô-môn cầu nguyện xong, lửa từ trời giáng xuống thiêu đốt của lễ thiêu và các lễ vật, và sự vinh quang của Đức Giê-hô-va đầy dẫy đền thờ.” (2 Sử ký 7:1)
Đám mây hữu hình, được mô tả là “vinh quang của Chúa”, đã ngăn cản các thầy tế lễ tiến vào, nhấn mạnh sức nặng và cường độ của sự hiện diện thánh khiết của Ngài. Trong lịch sử, nhiều người diễn giải những sự kiện kịch tính này như những ví dụ về Shekinah giữa dân Israel.
Theo thời gian, sự thờ phượng của người Israel tập trung vào Đền thờ, được cho là nơi duy nhất vinh quang của Chúa ngự trị (1 Các Vua 8:10-11). Trong khi tội lỗi và sự thờ ngẫu tượng của con người đã dẫn đến những giai đoạn phán xét của Chúa, thì mô hình Chúa bày tỏ chính mình qua những biểu hiện của đám mây vinh quang vẫn là một chủ đề quan trọng trong thần học Kinh Thánh.
Các tác phẩm Hê-bê-rơ và sự phát triển của khái niệm
Ngoài văn bản Kinh Thánh, việc sử dụng thường xuyên thuật ngữ “Shekinah” trong các bản Targums (bản dịch tiếng Aram của Kinh Thánh Hebrew) cho thấy truyền thống rabbi coi trọng khái niệm về sự hiện diện hữu hình của Chúa giữa dân Ngài đến mức nào. Các tác phẩm Hê-bê-rơ sau này, chẳng hạn như Talmud, cũng thảo luận về Shekinah như chính sự hiện diện hoặc vinh quang của Đấng Thần Thánh. Những nhận xét ngoài Kinh Thánh này xác nhận tính liên tục giữa các mô tả trong Kinh Thánh về sự hiện diện nội tại của Chúa và việc đặt tên cho hiện tượng đó là Shekinah sau Kinh Thánh.
Shekinah liên quan đến sự thánh khiết của Chúa
Vinh quang của Đức Chúa Trời là nền tảng cho sự thánh khiết của Ngài. Xuyên suốt Kinh Thánh, những người được chứng kiến sự hiện diện trọn vẹn của Ngài đều phản ứng bằng lòng tôn kính và kính sợ. Khi Môi-se gặp Đức Chúa Trời trong bụi gai cháy (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:2-6), hay khi các tiên tri thấy khải tượng về ngai vàng của Đức Chúa Trời (Ê-sai 6:1-5 ; Ê-xê-chi-ên 1), phản ứng của họ luôn là sự khiêm nhường sâu sắc. Phản ứng này nhấn mạnh lời dạy rằng dù Đức Chúa Trời có thể chọn ngự giữa loài người, sự hiện diện của Ngài vẫn luôn thánh khiết tột bậc và quyền năng vô song.
Shekinah và sự nhập thể của Chúa Giê-xu
Tân Ước tiếp tục phát triển khái niệm về sự ngự trị thiêng liêng trong con người Chúa Giê-su Christ. Khi gọi Chúa Giê-su là “Ngôi Lời”, Phúc Âm Giăng kết nối Ngài mật thiết với vinh quang của Đức Chúa Trời:
- “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật; chúng ta đã ngắm xem sự vinh hiển của Ngài, thật như vinh hiển của Con một [Theo tiếng bổn thì chữ “Con một”có ý là Con sanh ra chỉ có một mà thôiTheo tiếng bổn thì chữ “Con một”có ý là Con sanh ra chỉ có một mà thôiTheo nguyên nghĩa thì chữ “Con một”có ý là Con sanh ra chỉ có một mà thôi] Theo tiếng bổn thì chữ “Con một”có ý là Con sanh ra chỉ có một mà thôi
đến từ nơi Cha” (Giăng 1:14)
Từ Hy Lạp được dịch là “ngự” (σκηνόω , skēnoō) theo nghĩa đen có nghĩa là “đến đền tạm”, một sự phản ánh mạnh mẽ sự hiện diện của Đức Chúa Trời trong Cựu Ước. Những tín đồ đầu tiên đã giải thích các công việc, phép lạ, lời dạy của Chúa Giê-xu, và đặc biệt là sự chết và sự phục sinh của Ngài là sự mặc khải tối hậu về Shekinah của Đức Chúa Trời giữa nhân loại.
Shekinah và Chúa Thánh Linh
Sau khi Chúa Giê-xu thăng thiên, sự hiện diện nội tại của Đức Thánh Linh đã trở thành sự hiện thực hóa vinh quang của Đức Chúa Trời trong đời sống của các tín hữu. Vào ngày Lễ Ngũ Tuần, những lưỡi lửa đã giáng xuống, và các môn đồ được đầy dẫy Đức Thánh Linh (Công vụ 2:1-4). Hình ảnh ngọn lửa thiêng liêng này gợi nhớ đến hình ảnh Shekinah trong Cựu Ước và nhấn mạnh sự liên tục hiện diện thường trực của Đức Chúa Trời trong dân Ngài. Từ đó trở đi, quyền năng, sự hướng dẫn và các ân tứ của Đức Thánh Linh đã gắn liền với sự can thiệp cá nhân và công tác mặc khải của Đức Chúa Trời trong Hội Thánh (1 Cô-rinh-tô 3:16-17).
Những cân nhắc về lịch sử và khảo cổ học
Ngoài Kinh Thánh, những phát hiện khảo cổ liên quan đến thời kỳ Đền Thờ Thứ Nhất và Thứ Hai (chẳng hạn như các cuộc khai quật Núi Đền Thờ ở Jerusalem) đã xác nhận vị trí trung tâm lâu đời của Đền Thờ như một địa điểm thờ phượng. Những khám phá này, cùng với các Cuộn Biển Chết cung cấp bằng chứng văn bản cho tính xác thực của Tanakh, góp phần vào việc hiểu rõ hơn về cách người Israel cổ đại coi trọng khái niệm về vinh quang của Chúa ngự giữa sự thờ phượng. Mặc dù các nhà sử học có thể sử dụng các thuật ngữ khác nhau, nhưng việc mô tả nhất quán về một nơi thánh riêng biệt dành cho sự hiện diện của thần thánh lại gắn liền với những hình ảnh trong Kinh Thánh về một Đức Chúa Trời thánh khiết ngự giữa dân Ngài.
Ý nghĩa đối với sự sùng kính và thờ phượng
Shekinah, sự vinh quang nhấn mạnh thực tế rằng Đức Chúa Trời không hề xa cách hay thờ ơ, mà luôn chủ động bày tỏ chính Ngài. Khía cạnh này trong bản chất của Đức Chúa Trời kêu gọi các tín đồ đến gần Ngài với lòng tôn kính và biết ơn.
- Nó mang lại hy vọng, nhắc nhở rằng Đấng Tạo Hóa đã yêu thương chọn sống giữa dân Ngài.
- Nó làm sáng tỏ sự thánh thiện, chỉ ra cách chúng ta nên đáp lại bằng sự kính sợ, ăn năn và phục tùng.
- Nó truyền cảm hứng cho sự thờ phượng, vì khi gặp được vinh quang thiêng liêng, người ta tự nhiên sẽ ngợi khen.
Trong suốt lịch sử Kinh Thánh, những cá nhân chứng kiến hoặc trải nghiệm vinh quang của Chúa luôn cúi đầu thờ phượng, nhận ra cả sự vĩ đại của uy nghiêm Ngài và chiều sâu ân điển của Ngài khi mặc khải chính Ngài.
Ứng dụng tâm linh cho ngày hôm nay
Trong đời sống hằng ngày, Shekinah mang đến sự khích lệ: Đức Chúa Trời có thể được nhận biết ở mức độ cá nhân, và qua Đức Thánh Linh, chúng ta luôn có thể tiếp cận sự hiện diện của Ngài. Cơ Đốc nhân nói về việc trở thành “đền thờ của Đức Thánh Linh” (1 Cô-rinh-tô 6:19), một sự áp dụng trực tiếp về cách sự hiện diện của Đức Chúa Trời ngự trị trong các tín đồ. Những ai tìm kiếm Ngài qua sự thờ phượng, cầu nguyện và vâng phục thường làm chứng về những khoảnh khắc giống như những cuộc gặp gỡ trong Kinh Thánh với vinh quang của Ngài – mặc dù thường ít kịch tính hơn, nhưng vẫn mang lại sự biến đổi sâu sắc cho cuộc đời.
Tóm tắt tầm quan trọng của Shekinah
- Phản ánh sự thánh khiết và uy nghiêm của Đức Chúa Trời Hằng Hữu.
- Tượng trưng cho mối quan hệ mật thiết giữa Đức Chúa Trời với dân Ngài trong suốt Kinh Thánh – thể hiện qua đền tạm, đền thờ, sự nhập thể của Đấng Christ và Đức Thánh Linh ngự trị.
- Khuyến khích các tín đồ rằng sự hiện diện của Chúa có thể tiếp cận được và có khả năng biến đổi.
- Hình thành nên sự thờ phượng và lòng sùng kính của cơ đốc nhân, khơi dậy lòng kính sợ và biết ơn.
“Vinh hiển quy về Thiên Chúa trong nơi chí cao, và trên đất, bình trong những người thuộc về ý tốt lành của Chúa.” (Lu-ca 2:14 BD2020) – một minh họa ngắn gọn về nguyên tắc Shekinah: một Đức Chúa Trời cao cả, thánh khiết, nhân từ chọn ngự cùng loài người.